Kalıtsal demir yükü

Demir metabolizması: Vücuda giren demir ile çıkan demir miktarı 1-2 mg dır. Diyette demir, kırmızı ette bulunan hemoglobin ve myoglobulinden kaynaklanan hem demiri (Fe++) veya et dışı kaynaklardan alınan hem olmayan demir (Fe+++) şeklindedir. Diyette bulunan Fe+++ , Demir redüktaz enzimi ile Fe++ şekline dönüştükten sonra Divalan Metal Taşıyıcı -1 (DMT1) ile duodenal enterositlere girer. Demir eksikliğinde; demir redüktaz ve DMT1 artar iken, demir fazlalığında azalırlar.

Demir fazlalığı nedenleri: Demir fazlalığı kalıtsal demir metabolizması hastalıklarında veya edinsel düzenli kan transfüzyonlarında olmaktadır.

· Kalıtsal demir metabolizması hastalıkları:

· Herediter hemakoromatozis

· Tip I – Klasik erişkin tip (HFE gen)

· Tip II a- Jüvenil hemokromatozis (HJV gen)

· Tip II b- Jüvenil hemokromatozis( HMAP gen)

· Tip III – Erişkin tip (TFR2)

· Tip IV- Ferroportin hastalığı

· Diğer genetik hastalıklar

· Ferritin gen mutasyonu ( FTH ve FTL genleri)

· Hipotransferrin ve atransferrinemia (TF gen)

· Aserülloplazminemi (CP geni)

· DMT1 gen mutasyonu

· Gracie sendromu (Fellman Sendromu) (BCS1L geni)

· Düzenli transfüzyon gerektiren kalıtsal hastalıklar

· Membran defektleri

· Enzim defektleri

· Hemoglobin defektleri: talasemiler ve anormal hemoglobinler

Herediter hemakromatozisin %80’i bilinen HFE genleri ile açıklanır iken, yüzde yirmisi HFE olmayan genler ile açıklanır. HFE genleri olarak en sık tip I HFE geni C282Y, H63D, S65C allelleri homozigot veya birleşik heterozigot olarak yayınlanmıştır.

Son zamanlarda HFE olmayan dört temel gen tanımlanmıştır. Hemojüvelin (HJV gen, tip II A), hepsidin (HAMP gen, tip IIB), transferrin reseptör-2(TFR2, tip III) ve ferroportin (SLC40A1, tip IV)