Severek tükettiğimiz çay

Çay, Camellia sinensis olarak bilinen bir bitkinin yapraklarından elde edilen bir içecektir. Üç farklı şekilde elde edilen çay; yeşil çay, siyah çay ve oolong çay olarak bilinmektedir.Yeşil çay fermente edilmemiş, siyah çay tam fermente edilmiş ve oolong çay ise, yarı fermente edilmiş bir özelliktedir. Dünyada üretilen ve tüketilen çayın %78'si siyah çay, %20'si yeşil çay ve %2 oranında ise oolong çaydır.

Yeşil çay en çok Çin, Japonya, Hindistan ve daha az oranda Kuzey Afrika'da, siyah çay Orta Doğu batı ülkeler ve bazı Asya ülkelerinde, oolong çay ise Güneydoğu Çin ve Taywan'da tüketilmektedir.Yapılan birçok test sonucunda, siyah ve yeşil çayın benzer etkilere sahip olduğu görülmüştür Her iki çayda etkin olan polifenoller, epigallokatesin gallat bileşenleridir.

Kahve, kakao, kola, bazı yiyecekler ve ilaçlarda olduğu gibi çayda da doğal olarak kafein bulunmaktadır. Çayın kafein içeriği; demlenme süresi, çay- su oranı ve servis edilen fincan büyüklüğü gibi birçok değişkene bağlıdır. Klasik şekilde hazırlanan 1 fincan (200 ml) siyah çaydaki kafein miktarının 40 mg/ fincan civarında olduğu düşünülmektedir. Kafeinin günlük tüketim düzeyinin 300 mg'ı aşmaması gerekmektedir.

Hem yeşil hem de siyah çayın her yaş grubu için başta obezite, koroner kalp hastalıkları, inme, damar hastalıkları, mide ve kolerektal gibi çeşitli kanser türleri olmak üzere, artirit, antiviral ve antiinflamatuar hastalıklara karşı koruyucu ve kemik yoğunluğunu düzenleyici, etkileri yapılan araştırmalarla gösterilmiştir.

Gerek yeşil çayın, gerekse siyah çayın hazırlanması ile ilgili tüm dünyada kabul edilen ortak bir yöntem yoktur. Japonya'da yeşil çayın 2- 3 dakika demlenmesi, İngiltere'de siyah çaya belirli oranda süt eklenmesi yaygınken, Türkiye'de siyah çayın daha yoğun bir şekilde demlenerek içimi tercih edilmektedir. Bunlara ek olarak Batı toplumlarında çay genellikle; tek kullanımlık bir çay poşetinin (1.8- 2.4 g çay) 200- 250 ml sıcak suda 2-3 dakika bekletilmesi ile demlenmektedir.