Saldırganlık

Saldırganlık davranışının pekiştirme, cezalandırma ve taklit etme yolu ile kazınıldığı düşünülür.

Bebeklik döneminde saldırganlıktan söz edilemez. 1 yaş civarında ise bir çocuk herhangi bir oyuncağı karşısındaki çocuğun elinden çekerek alabilir. Ancak bu durumda da hala saldırganlıktan söz edemeyiz. Çünkü burada çocuğun amacı, karşısındakini incitmek değil sadece oyuncağını almaktır. Yani burada görülen saldırgan davranış, oyuncağı elde etmek için bir araçtır. Sosyal psikolojide saldırganlık iki şekilde ele alınmaktadır. Birincisi diğerlerini incitmek ve onların üzerinde üstünlük kurmak için yapılan davranıştır. Örneğin bir çocuk arkadaşından intikam almak için ona vurabilir. Diğer tip saldırganlık ise amaca ulaşmak için başvurulan yoldur. Örneğin çocuk arkadaşının elindeki oyuncağı almak isterken arkadaşını yere düşürebilir, ancak buradaki zarar isteyerek veya bilerek yapılmamıştır. Çocuklardaki saldırganlık incelenirken bu iki şekle dikkat etmelidir.

Erken yaşlarda sık olarak oyuncaklarını ve diğer sahip olduklarını paylaşmayla ilgili sorunlar çıkabilir. İlk başlardaki bu saldırgan davranışlar normal olarak değerlendirilmektedir. Bu dönemdeki saldırganlık sosyal gelişimin bir basamağı olarak düşünülebilir. 2 – 4 yaş arasında saldırgan davranışların önce artış gösterdiği sonra azaldığı görülür. 3 yaştan sonra vurma tepinme gibi davranışlar azalırken sözel hakaretler ve saldırılar artar. Ancak saldırganlık konusunda da çocuklar arasındaki bireysel farklılıklar unutulmamalıdır. Ve genelde erkeklerin kızlardan daha fazla fiziksel tepki verdikleri, kızların ise daha fazla sözel tepki verdikleri bulunmuştur. Öfke ve saldırganlığın yetişkinlerden çok kardeşlere ve yaşıtlara yöneldiği de görülür.

Okul öncesi dönem çocuklarının çevrelerindeki saldırganlıktan etkilendiği görülmektedir. Yani çevrelerindeki modelleri taklit ederler. Saldırganlık bir anlamda bulaşıcıdır denilebilir. Çocuklar saldırgan davranışları, yetişkinleri, diğer çocukları veya televizyondaki saldırgan karakterleri taklit ederek öğrenirler.

www.gelisimselpediatri.com

Kaynak; Artan, İsmihan; Bayhan, Pınar (2004) Çocuk Gelişimi ve Eğitimi, Ankara